Αφιέρωμα του CFF στα 200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

Αφιέρωμα του CFF στα 200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

Οι πρώτες ελληνικές πατριωτικές ταινίες στην Ιστορία του Κινηματογράφου

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων συμμετέχει στον Εορτασμό των 200 Χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και θυμάται τις πρώτες καταγραφές του Κορυφαίου Ιστορικού Γεγονότος από τον κόσμο της 7^ης Τέχνης.

Οι πρώτες ολοκληρωμένες ταινίες του Ελληνικού Κινηματογράφου ξεκινούν, όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο Ταξίδι, το 1914, με την θρυλική «Γκόλφω».

Εκείνα τα χρόνια, αρκετές φορές το σενάριο των ταινιών βασίστηκε στο ένδοξο 1821 και στα κατορθώματα των ηρώων του. Δείγματα αυτής της εργασίας ήταν, όπως διαβάζουμε, «Αι τελευταίαι ημέραι του Οδυσσέως Ανδρούτσου» (1928), από την Ηρώ Φιλμς, «Το λάβαρο του‘21» (1928), της Γκρήκ Φιλμ, η «Μαρία Πενταγιώτισσα» (1928) της Άτζαξ Φιλμς, και άλλες.

Για την ταινία «Αι τελευταίαι ημέραι του Οδυσσέως Ανδρούτσου» δεν βρίσκουμε αρκετές πληροφορίες, παρά ότι γυρίστηκε από την εταιρία «Ηρώ Φιλμς Νέας Ελλάδος» και ότι προβλήθηκε με επιτυχία σε Κινηματογράφο της Θεσσαλονίκης, τον Σεπτέμβριο του 1928. Μάλιστα, με την ίδια επιτυχία, προβλήθηκε και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους στην Αθήνα. Χρηματοδότης της ταινίας ήταν ο Δημήτρης Καρράς, παραγωγός ο Δημήτρης Καμινάκης. Το φιλμ αυτό υπάρχει μόνο ως αναφορά και θεωρείται χαμένο.

Την ίδια σαιζόν, 1928 – 29, προβλήθηκε και «Το λάβαρο του ‘21» της εταιρείας Γκρηκ Φιλμς, του Κώστα Λελούδα. Ο Ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός δημιούργησε την ταινία στην Ελλάδα, με θέμα την Ελληνική Επανάσταση. Οι ρόλοι του δράματος καλύφθηκαν εκ των ενόντων. Πρωταγωνιστεί η γυναίκα του σκηνοθέτη, Λέα Λελούδα, παιδιά της γειτονιάς και ο Κατράκης. Στην ταινία αυτή έκανε την παρθενική του εμφάνιση ο Χανιώτης ερασιτέχνης ηθοποιός, Εμμανουήλ Κατράκης. Ο Κώστας Λελούδας ήταν ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε το ταλέντο του Μάνου Κατράκη.

Τα γυρίσματα της βουβής ταινίας έγιναν το 1928, στην Αθήνα, στο Ηράκλειο, στην Ακροκόρινθο και στην Πεντέλη. Η παραγωγή είχε και τη βοήθεια του κράτους, το οποίο προσέφερε για τα γυρίσματα μέρος του ιππικού, όπλα κτλ. Η πρώτη προβολή έγινε στον Κινηματογράφο «Σαλόν Ιντεάλ» της Αθήνας, τον Απρίλιο του 1929. «Το λάβαρο», μετά την πρώτη του προβολή, μετονομάστηκε σε «25^η Μαρτίου 1821» και έμεινε στην ιστορία ως η πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση του Μάνου Κατράκη.

Άλλη μια ταινία του 1928 ήταν η περιβόητη «Μαρία Πενταγιώτισσα» της Άτζαξ Φιλμς, του Αχιλλέα Μαδρά. Η πιο πολυαναμενόμενη, η πιο πολυδιαφημισμένη ταινία της εποχής εκείνης. Στο περιοδικό «Κινηματογραφικός Αστήρ» αναφέρεται: «… Και μια άλλη προσπάθεια ελληνική, του κ. Μαδρά και της κ. Φρίντας Πουπελίνα. Ύστερα από μακράν απουσίαν των και παρακολούθησιν της κινηματογραφικής τέχνης εις το περίφημον Χόλλυγουντ της Καλιφόρνιας επέστρεψαν εις την Αθήνα διά την πρόοδον της κινηματογραφικής τέχνης εις την Ελλάδα. Έχουν μετακαλέσει και Βιεννέζον οπερατέρ, τον κ. Αλμπέκρτκερ και ήρχισε το γύρισμα της ελληνικής των ταινίας».

Στην ταινία έλαβαν μέρος, εκτός από το πρωταγωνιστικό ζεύγος Μαδρά - Πουπελίνα, ο Αιμίλιος Βεάκης, ο Εμμανουήλ Καντιώτης, ο Σπαρίδης, ο Δαμάσκος, η δημοσιογράφος και κριτικός Ίρις Σκαραβαίου και πολλοί άλλοι. Η ταινία αναμενόταν ως το πιο σημαντικό γεγονός της εποχής εκείνης, αλλά το αποτέλεσμα διέψευσε κάθε προσδοκία.

Πόσος αγώνας και πόσος μόχθος για το γύρισμα της ταινίας, με κρατική ενίσχυση, με 50 ίππους μαζί με τους αναβάτες τους αξιωματικούς, 20 ευζώνους της ανακτορικής φρουράς με τον ανθυπασπιστή τους που έπαιξε και το ρόλο του Όθωνα! Το αποτέλεσμα όμως υπήρξε τραγικό. Η ταινία γυρίστηκε βουβή, και στη συνέχεια προστέθηκε ο ήχος, που η επεξεργασία του έγινε στο Χόλλυγουντ. Αξιοσημείωτο είναι ότι όλες τις ανδρικές φωνές τις ντουμπλάρισε ο Αχιλλέας Μαδράς και τις γυναικείες η Φρίντα Πουπελίνα.

Με ρομαντική κινηματογραφική διάθεση μπορούμε να τη θεωρήσουμε ως μια σημαντική καταγραφή της πρώιμης και φιλόδοξης Ελληνικής Κινηματογραφίας. Από την «Μαρία Πενταγιώτισσα» του Μαδρά διασώθηκαν, ως τις μέρες μας, αρκετά μέτρα φιλμ που παραχώρησε ο ίδιος τη δεκαετία του ‘60 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας.